درمان زخم

آشنایی با زخم

زمانی که در داخل و یا در سطح خارجی بدن شکافی ایجاد شود و یا پیوستگی بافتهای بدن از بین برود، به اصطلاح کی گویند زخم به وجود آمده است. به عبارت دیگر هر گونه صدمه به نسج نرم را زخم گویند ، که نسج نرم در بدن در حقیقت همان پوست، عضلات، عروق خونی و اعصاب میباشد. درمان زخم به رفع آسیب به وجود آمده به بافت پوست اطلاق می گردد. با پیشرفت علم روش های نوین درمان زخم ابداع شده که پس از بررسی انواع زخم به معرفی این روش ها می پردازیم.

رنگ زخم نشانه چیست؟

رنگ زخم ها می تواند به پزشک برای انتخاب بهتر درمان زخم کمک کند. اگر رنگ زخم زرد باشد می تواند نشان از زخم عفونی باشد و اگرقرمز باشد زخم دارای بافت گرانوله و سالم است. در صورتی که زخم سياه شده باشد زخم نكروتيك و كانون عفونت و هجوم ميكروارگانيسم ها است.

انواع زخم

_زخم های باز

زمانی که به دلایل مختلف قسمتی از پوست بدن تغییر شکل دهد و این تغییر شکل باعث خروج خون از بدن شود ایجاد زخم باز مینماید. در این نوع زخم خونریزی از بدن قابل روئیت است.

انواع زخم های باز:

زخم های شکافدار یا بریدگی ها : این زخم ها اغلب با وسایل برنده مثل چاقو ، شیشه و غیره ایجاد میشوند و میتواند سطحی باشد که تنها لایه های بیرونی پوست از بین می رود و یا عمقی باشد که میتواند تمام ضخامت پوست و یا نسوج زیر پوستی ، عضلات، عروق خونی و اعصاب را درگیر کند و ممکن است همراه با خونریزي زیاد باشند.
زخمهاي پاره پاره : این نوع زخم ها ممکن است بر اثر تماس با سیم خاردار، برخورد ترکش خمپاره و یا گاز گرفتگی حیوانات ایجاد شود. اغلب این زخم ها خونریزی کمتری دارد و معمولا آلوده هستند و روند درمانی آن ها طولانی خواهد بود.

زخمهاي کنده : در این زخم ها اغلب قسمتی از پوست از بدن جدا میشود و گاهی اوقات نسج زیر جلدی و عضله نیزجدا می شود. در صورت امکان باید عضو جدا شده باید همراه مجروح به مرکز پزشکی انتقال داده شود.

خراشیدگی: معمولا براثر ساییده شدن یا سر خوردن روي سطح زبر به وجود میاید. که لایه سطح پوست خراشیده میشود و زخم به رنگی قرمز روشن و ممکن است با لکه های کوچک خون همراه باشد. این زخم نسبت به زخم های دیگر خفیف تر و سطحی تر است ولی به دلیل سایش با جسم دیگر امکان دارد به راحتی عفونی شود.

زخمهاي سوراخ شده: در این نوع زخم ها ممکن است خونریزی کم تر از زخم های دیگر باشد ولی اغلب بهبودی آن ها زمان بیشتری می برد. مانند زخمهاي چاقو ، گلوله ، سوزن ، خار گیاه و حتی تیزی اجسام و…در مواردی که زخم عمیق باشد به علت نفوذ غبار یا ذرات ریز آلوده، امکان عفونت نیز وجود دارد.

_زخم های بسته

در صورتی که بافتهای داخلی بدن، بدون اینکه راه ارتباطی به بیرون و سطح بدن داشته باشند، صدمه ببینند، به آن زخم بسته گفته می شود. این زخم ها معمولازمانی ایجاد می شوند که یک قسمت از بدن بوسیله اشیاء سنگین تحت فشار قرار بگیرد.

در این نوع زخم احتمال دارد، اعضا داخلی نرم و توخالی پاره شده و یا له شوند و نیز استخوانها دچار شکستگی شوند بدون این که از بیرون قابل دید باشند. زخم بسته از یک کوفتگی زیر پوستی ساده تا پارگی و سوراخ شدگی اعضا داخل بدن متغیر است. به عنوان مثال له شدگی یا پارگی کبد ، ریه و یا طحال و … میتواند به صورت کوفتگی روي پوست آن قسمت و یا حتی بدون علایم قابل دید اتفاق بیافتد.

دسته بندی زخم از نظر آلودگی به باکتری

زخم ها را با توجه به میزان باکتریهای موجود در آن ها و نحوه تعامل آنها با سیستم ایمنی و دفاع بدن بیمار می توان به چند دسته تقسیم کرد:

زخم تمیز: هیچ نشانه ای از وجود میکروارگانیسم ها دیده نمی شود.

زخم آلوده: دراین حالت باکتری درسطح زخم وجود دارد وخطر تهاجم میکروارگانیسم های پاتوژن و بیماریزا نیز بالاست.

زخم کلونیزه: دراین حالت تعداد میکروارگانیسم های بیماری زا افزایش یافته ولی به دلیل مقاومت مناسب سیستم ایمنی بیماردرمقابل فعالیت باکتریها علایم کلاسیک عفونت وجود ندارد.

زخم عفونی: باکتریها به زخم حمله کرده وعلایم بالینی عفونت مانند قرمزی، گرما، افزایش درد و اگزودای زخم کاملا قابل مشاهده است.

عوارض و آثار سوء زخم ها

عفونت: زمانی که میکروب و آلودگی ها وارد زخم شود و ناحیه زخم را درگیر کند، عفونت گفته می شود. اگر زخم پس از 48 ساعت کاملا بهبود نیافت باید از نظر عفونی شدن مورد بررسی قرار بگیرد.علائم عفونت شامل حرارت بالا و تب ، تورم و قرمزي اطراف زخم ، افزایش درد و سوزش زخم است.

از دست دادن مایعات بدن: آسیب شدید به نسج نرم میتواند باعث تخریب سلولی شود، که این امر باعث از دست دادن مقادیر زیادي مایع داخل سلولی و خارج سلولی می شود.

آسیب به احشاء داخلی: زخم ها ی باز و در بسیاری از موارد زخم های بسته، ممکن است باعث آسیب شدید اعضای اطراف خود در بدن شود، مانند ریه ها ، شکم ، مغز ، قلب و…شود.

ناتوانی و تغییر شکل محل آسیب دیده: ایجاد زخم و آسیب های شدید به پوست، عضلات و… میتواند منجر به ایجاد تغییر رنگ، شکل، ایجاد گوشت اضافه و حتی در مواردی ناتوانی شدید درناحیه آسیب دیده شود.

درمان نوین زخم

امروزه با پیشرفت علم و تجهیزات پزشکی روش های متنوعی برای درمان زخم ها با علت های مختلف وجود دارد که هر کدام دارای مزایایی هستند. در ادامه به توضیح روش های نوین درمانی زخم ها می پردازیم.

درمان زخم با پانسمان نوین

همانطور که از اسم آن مشخص است، این روش درمانی نو و در دو دهه اخیر رواج بسیاری یافته است. پانسمان نوین علاوه بر داشتن تمام ویژگی های مربوط به یک پانسمان ایده آل، روش درمان مرطوب زخم را نیز فراهم کرده است. با توجه به تاثیر این پانسمان ها بر روی انواع زخم ها و نتیجه مثبت روند درمان این زخم ها مانند زخم بستر، زخم دیابت، زخم سوختگی، زخم های بعد از جراحی و سایر زخم ها… روز به روز مصرف این پانسمان ها افزایش یافته و انواع جدیدتر و موثرتری از آن ها روانه بازار می شود.
برخی از انواع پانسمان های نوین عبارتند از هیدروژل ها، آلژینات ها، فوم ها و هیدروکلوییدها، کربن ها، کلاژن ها و هیدروفایبر.

درمان زخم به روش وکیوم تراپی

درمان زخم به روش وکیوم تراپی یکی دیگر از روش های نوین درمان زخم به شمار می رود که در آن از فشار منفی که کاملا کنترل شده است استفاده می شود. در این روش درمانی این امکان وجود دارد که علاوه بر ترمیم زخمی که در قسمت داخلی بدن است، در قسمت سطحی زخم نیز، فرآیند ترمیم انجام می گیرد.

در روش درمان زخم با وکیوم تراپی، با استفاده از فشار منفی، سرعت جریان خون در قسمت زخم، افزایش می یابد. در پی افزایش جریان خون، اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به زخم فرد می رسد. در این روش علاوه بر اینکه سرعت ترمیم زخم به طور چشم گیری افزایش می یابد، هزینه های درمان برای فرد نیز کاهش می یابد.

روش درمانی وکیوم تراپی برای درمان زخم های حاد و مزمن، زخم سوختگی، زخم ناشی از تروما، زخم بستر، زخم دیابت و همینطور زخم های پس از جراحی کاربرد دارد.

بیشتر بخوانید: وکیوم تراپی زخم

درمان زخم به روش اوزون تراپی

همانند دو روش قبل، اوزون تراپی یا اوزون درمانی از روش های نوین درمان زخم محسوب می شود، که پزشکان این روش درمانی را جایگزین مناسبی برای روش کورتون درمانی می دانند. در این روش درمانی پزشک معالج، دوز مناسبی از گاز یا محلول اوزون را به بدن فرد تزریق می کند. گاز یا محلول اوزون در بدن تبدیل به اکسیژن شده و روند بهبود زخم را به طور چشم گیری افزایش می دهد. اوزون علاوه بر التیام زخم ها، با افزایش اکسیژن بدن سبب افزایش جریان خون در بدن شده و با رساندن مواد مغذی به زخم موجب بهبود آن نیز می شود.

بیشتر بخوانید: اوزون تراپی زخم

درمان زخم سطحی پوستی

زخم سطحی در برخی مواقع احتمال بروز ترشح عفونی است و درواقع بخاطر عوامل بیرونی و یا خارجی وارد شده بر پوست می باشد، البته بستگی به نوع زخم ایجاد شده و نوع حادثه هم است که این نوع زخم ها با عوامل آلوده در محیط و اطراف آن بر می گردد. در واقع این جور زخم ها بخاطر سطحی بودن و خراش ایجاد شده بر پوست که اگر دچار خون ریزی نشوند احتمال عفونت کمتری را دارند. زخم های پوستی به طور عام نیازی به درمان خاصی را ندارند و با ضد عفونی کردن (استفاده از لئازم استریل و پوشاندن آن با گاز استریل ) و جلوگیری از احتمالات عفونت براساس آلودگی های موجود در اطراف این اجازه را خواهید داد که زخم به صورت طبیعی درمان شود.در برخی مواقع زخم های که شدیدتر بوده و زمان بهبود آن نیز بنا بر آلوگی و عفونت افزایش خواهد داشت.
باید توجه داشت خراشیدن و کندن زخم جدا خوداری کنید و این اجازه را بدهید که روند بهبود آن سریع تر ادامه پیدا کند. در صورت عدم تجویز پزشک، استفاده از ژل و کرم بر روی محل زخم نیز خوداری کنید، زیرا این عمل باعث ایجاد اختلال در فرآیند درمان زخم به صورت طبیعی می‌شوند و پس از ضدعفونی کردن زخم (بتادین) و پانسمان آن برای جلوگیری از عفونت پانسمان را بطور متاوب تعویض کنید. همچنین در زمانی که زخم حاصل شده بزرگ و عمیق بوده جهت خونریزی و کاهش التهاب و عفونت به پزشک خود مراجعه کنید.
اگر شما ورزشکار هستید و در هین ورزش زخم پوستی بروی مفاصل شما ایجاد شده چند روز به بدن خودتان استراحت دهید تا روند بهبود زخم سریع انجام شود البته به نوع زخم ایجاد شما نیز بستگی دارد. و از ورزش های مثل شنا که باعث مرطوب شدن زخم می شوندخوداری کنید.
در صورتی که ذرات خارجی در روی زخم مشاهده کردید، بدون اینکه زخم مالش دهید با سرم نمکی شستشو دهید.

درمان زخم با روش های صحیح پانسمان

در ابتدا برای جلوگیری از خونریزی بیشتر، لبه‌های زخم را به هم نزدیک کرده و با یک گاز استریل یا دستمال تمیز، خونریزی را با فشار دادن کنترل کنید. وقتی خونریزی کنترل شد، اطراف زخم را با پنبه ی آغشته شده به محلول ضدعفونی‌ کننده، از داخل به خارج تمیز کنید. عکس این کار و حرکت رفت و برگشت پنبه روی زخم موجب نفوذ آلودگی اطراف زخم به داخل آن می ‌شود و زخم را عفونی می کند.

پس از ضد عفونی شدن کامل زخم، یک قطعه گاز استریل را روی زخم بگذارید، به طوری که روی زخم و اطراف آن کاملا پوشانده شود. پانسمان را دقیقا روی زخم قرار دهید و آن را أصلا جا به ‌جا نکنید. در صورت جابه‌جا شدن پانسمان آن را عوض کنید. حرکت پانسمان می‌تواند میکروب‌ های سطح پوست را به سمت زخم هدایت کند.

در صورتی که خون به پانسمان نفوذ کرد، هرگز پوشش روی زخم را برندارید. برای بند آوردن خونریزی، گاز یا دستمال بیشتری روی پوشش قبلی زخم قرار دهید. از پنبه می توان به طور موقت برای کنترل خونریزی استفاده کرد. اما در طولانی مدت، بدلیل اتصال رشته های پنبه به زخم، هنگام درآوردن پنبه به زخم آسیب بیشتری وارد می شود. گاز استریل را در ۴ طرف زخم، با چسب روی پوست ثابت کرده و سپس بانداژ کنید. تعویض پانسمان را هر روز و اگر مرطوب یا کثیف شد، زودتر انجام دهید. از کندن دلمه زخم اجتناب کنید، چراکه ترمیم را مختل می‌کند و خطر عفونت را افزایش می‌دهد.

روش های نوین درمان زخم در کلینیک درمان زخم ایرانیان

تیم پزشکان کلینیک ترمیم زخم ایرانیان از سال‌ها قبل در زمینه مراقبت از انواع زخم‌ها و استومی فعالیت داشته و به لطف خدای متعال از ابتدای سال ۹۸ توفیق حاصل شد تا در کنار هم در مجموعه ای مستقل در کنار هم بوده تا بتوانند هر آنچه که در توان دارند برای کسب رضایت مراجعین عزیز داشته باشند.

شما می توانید برای پرسیدن سوالات خود و دریافت مشاوره با شماره تلفن های زیر با کلینیک زخم ایرانیان در ارتباط باشد:

شماره تلفن تماس با کلینیک زخم ایرانیان: ۰۹۰۲۱۵۲۵۸۶۸ و ۴۴۰۲۲۲۵۶-۰۲۱

آدرس: تهران، فلکه دوم صادقیه، بلوار آیت الله کاشانی، خیابان بهنام، روبروی بوستان تربیت، مجتمع توانبخشی آرمان شایان ایرانیان، طبقه همکف، مرکز درمان زخم ایرانیان